Compositie.
Wat is fotocompositie?
Fotocompositie is de manier waarop een fotograaf visuele elementen binnen een kader rangschikt. “Het is een aantrekkelijke ordening van objecten binnen je rechthoek,” zegt fotograaf Adam Long. Het neerzetten van onderwerpen of scènes binnen die ruimte klinkt misschien eenvoudig, maar dat is het helemaal niet. De compositie van je opnamen is vaak moeilijk en het is altijd belangrijk. “Alles kan volmaakt lijken: belichting, locatie, kleding, stijl, wat dan ook,” zegt fotograaf Grace Rivera. “Maar als je compositie niet klopt, wordt het niks.”
Regels voor compositie.
De compositie van een goede foto gaat verder dan de focus op je hoofdonderwerp. Dit zijn een paar van de meestgebruikte compositietechnieken voor fotografen die een visueel interessante opname willen maken.
Gebruik de regel van derden.
De regel-van-derden is een manier om kaders te verdelen voor optimale compositie. Daarbij wordt een kader verdeeld in twee horizontale en verticale lijnen met gelijke afstand, waardoor een drie-bij-drie-raster ontstaat. Voor balans en flow in het beeld moeten compositionele elementen worden geplaatst waar deze rasterlijnen elkaar snijden of je beeld segmenteren. Daardoor krijg je vaak interessantere beelden dan wanneer je een onderwerp gewoon in het midden zet. “Je wilt je ogen over het beeld laten dwalen en dingen ontdekken in die driedeling,” zegt Long. Een foto met een interessant element in één sectie is waarschijnlijk minder succesvol dan een foto die van boven naar beneden en van links naar rechts interessant is.
Balanceer je afbeeldingen.
Balans heeft te maken met, maar is niet hetzelfde als symmetrie. Een gebalanceerd beeld ziet er niet per se aan weerszijden hetzelfde uit. De kwadranten van het beeld vullen elkaar op een aantrekkelijke manier aan. Het oog van de kijker zal de foto scannen, zoeken naar een aandachtspunt en iets anders dat met dat punt in dialoog is — een duidelijk onderwerp kan aan de andere kant van het beeld een negatieve ruimte als tegenhanger hebben. “Als je een echt gecompliceerde foto hebt waar veel gebeurt, reageren we daar vaak op door parallellen te trekken,” zegt Long, “die op een goede manier stimulerend, verwarrend en irriterend kunnen zijn.”
Felle of levendige kleuren vragen vaak aandacht en werken onderbrekend of complicerend. “De verzadiging van bepaalde tinten valt echt op,” zegt Long. “Als ik iets visueel belangrijker wil maken, kan het helpen om de verzadiging of luminantie te vergroten.”
Ongebalanceerde foto's kunnen een desoriënterende of amateuristische indruk maken. “Wanneer een foto ongebalanceerd is, geeft dat ongemak,” zegt Long. “Het grootste deel van de tijd willen we een gevoel van vloeiendheid bij een beeld.” Dingen aan de linkerkant corresponderen met dingen rechts, en misschien cirkelen ze rondom iets in het midden. Net als gevoel voor esthetiek of een goede intuïtie voor beelden is het herkennen van balans een kwestie van oefening. “Balans is niet iets wat je mensen kunt leren,” zegt Long. “Je voelt het aan wanneer je naar dingen kijkt.” Hoe meer je werkt, hoe vertrouwder je raakt met de manier waarop elementen van een beeld met elkaar samenwerken.
Werk met geleidende lijnen, focus en scherptediepte.
Fotografie vlakt drie dimensies af tot twee. Om een gevoel van ruimte en dimensionaliteit te bewaren moet een fotograaf zich realiseren wat er op een opname staat en wat de focus is.
Geleidende lijnen zijn visuele elementen die het oog van de kijker naar een onderwerp of focuspunt trekken. Dat kan van alles zijn: wegen die in de verte verdwijnen, een arm die zich uitstrekt naar iets anders, boomtakken die zich verheffen naar de maan, alles wat de aandacht vestigt op iets anders. Deze lijnen kunnen platte oppervlakken voorzien van diepte, dimensie en vorm.
Ook focus en scherptediepte voegen iets toe aan de illusie van een derde dimensie in de foto. Een geringe scherptediepte kan de kijker de indruk geven dat er wordt scherpgesteld op iets dat vlak voor zijn/haar neus is, en geeft een illusie van diepte en schaal, zelfs op een platte foto.
Ontdek het juiste gezichtspunt.
Als je met compositie wilt spelen, loop dan rond. Alleen al de verandering van perspectief kan het verschil uitmaken tussen een geweldige foto en een conventionele foto. ”Het enige dat we doen, is ervoor kiezen om dingen wel weer te geven of niet weer te geven,” zegt Long.
Speel met de ruimte en de afstand tot je onderwerp. “Ik loop veel rond,” zegt Rivera. “Ik ga een stuk hoger of lager met de camera. Ik kijk hoe het eruitziet als ik onder mijn onderwerp ga, of als het zijdelings beweegt.” Kom dichtbij, ga verder weg, en blijf bewegen om te ontdekken hoe je je onderwerp in beeld wilt brengen.
Verbeter de compositie met bijsnijden tijdens bewerking.
Als de compositie van een foto niet helemaal perfect is, kun je die vaak tijdens de bewerking verbeteren met een beetje bijsnijden. Misschien is het onderwerp niet optimaal geplaatst in het kader. Maar door de rand van het kader te verplaatsen, vind je vaak een goede afbeelding binnen een gemiddelde afbeelding.
De compositie goed krijgen.
Je moet meer doen dan alleen compositieregels volgen om goede foto's te maken. Het is mogelijk om bijvoorbeeld onbedoeld de regel-van-derden te volgen, of zonder een bepaalde intentie. Je moet begrijpen dat de elementen van compositie geen algoritmen of formules zijn; ze helpen een fotograaf bij het nemen van beslissingen, maar ze zijn geen vervanging voor die beslissingen. “Geleidende lijnen zijn prima, maar het is wel de bedoeling dat ze me naar je onderwerp leiden, en niet naar het niets,” zegt Long.
Compositieregels bij fotografie zijn de basis. Zodra je de fundamenten hebt geïnternaliseerd van wat een goed beeld oplevert, kun je de regels loslaten. “Zodra je de basisbeginselen onder de knie hebt, kun je gaan experimenteren,” zegt Rivera. “Er zijn geen regels voor de manier waarop jij iets moet fotograferen. Dat is het mooie van het kunstenaarschap. Je kunt je eigen regels en je eigen beelden maken.”
Goede fotografen hebben oog voor onderwerpen en scènes. Compositie is een middel waarmee ze anderen kunnen helpen te zien wat zij zien. Ze verzamelen elementen van de wijde wereld en met hun apparatuur en expertise maken ze daar een aantrekkelijke ordening van in een rechthoek. Dat geldt voor elk type fotografie: portretfotografie op menselijke schaal, landschapsfotografie op grote schaal, of macrofotografie van kleine werelden.
AUTEUR/BRON: Adobe.com
Bijdrage: Adam Long, Grace Rivera